Agencija za zaštitu životne sredine je Zakonom o ministarstvima osnovana 1. novembra 2004. godine kao poseban organ u sastavu Ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine, sa ciljem stvaranja operativne institucije koja bi mogla ispuniti nacionalne i međunarodne obaveze monitoringa, prikupljanja podataka odnosno izveštavanja o stanju životne sredine.

U okviru svojih nadležnosti, Agencija obavlja stručne poslove koji se odnose na vođenje Nacionalnog informacionog sistema zaštite životne sredine, prikupljanje i objedinjavanje podataka u cilju praćenja stanja činilaca životne sredine, vođenje Nacionalnog registra izvora zagađivanja, sprovođenje državnog monitoringa kvaliteta vazduha i voda, upravljanje Nacionalnom laboratorijom, izradu izveštaja o stanju životne sredine, kao i saradnju sa Evropskom agencijom za životnu sredinu i Evropskom mrežom za informacije i osmatranje.